Peeling
Peeling kabaca cildin soyulması işlemidir. Kimyasal peeling günümüzde en sık uygulanan medikal kozmetik uygulamalardan birisidir. Peeling uygulamaları cildin canlılığını korumak, sağlıklı görünümünü devam ettirmek ya da cilt bakımı gibi uygulanıyor algılansa da; cilt lekelerinin, cilt düzensizliklerinin ve cilt yaşlanmasının da tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. En sık kullanılan peeling ajanları; glikolik asit, TCA ve fenol’dür.
Yüz soyma Peeling Uygulaması
Kullanılan kimyasal soymaya bakmaksızın, yeterli hasta hazırlığı tedavinin başarısına katkıda bulunan önemli bir etkendir. Hasta motive edilmeli ve gerekli iyileşme süresini anlamalıdır. Ödül, başka herhangi bir şekil ile kolayca kopya edilemeyecek olan deri dokusunda uzun vadeli bir gelişmedir. Ancak, bunu başarmak için, hasta soyma sonrası için hazırlanmalıdır. Hayli uzun olmasa da, soyma sonrası en yakın aşama hasta için yorucu olabilir; bu yüzden durum gerçekçi bir şekilde ve ayrıntılarıyla açıklanmalıdır. Bazı hastalar orta derinlikte kimyasal soymalarla bağlantılı olan soyma sonrası iyileşme dönemine tahammül etmeyecektir. Bu hastalar yüzeysel soymalarla tedavi edilebilir, fakat klinik gelişimin daha az çarpıcı olacağını ve düzenli tedavilerin gerekebileceğini anlamalıdır. Derin peeling sonrası ortaya çıkan kalın kırışıklardaki düzelme ile hastalar çarpıcı bir gelişme elde edebilir. Fakat soyma sonrası önemli bir iyileşme için hazırlanmalıdır. Beklentisi olan hastalarla konuşmaya ya da ideali, benzer soyma işlemlerini geçiren hastalarla konuşması faydalı olabilir. Başarılı bir işlem geçiren hastayı görmek, iyileşme zor olsa bile, değeri ölçülemez bir destek sunmaktadır, buna değecektir. Soymaya tahammül edilmektedir ve hasta iyi bilgilendirilmişse ve doktor uygun tonu oluşturursa deneyim olumlu olacaktır.
Soyma öncesi derideki hazırlık renk değişimi gibi sorunları önleme aracıdır. Bu tedavi % 4 dozunda A vitamini asiti ve hidrokinon uygulanarak yapılmaktadır. Bazı ürünlerin ve onların kullanımı için tam bir protokol verilmelidir. Bu protokol derin peeling uygulanmadan2 hafta önceden başlanmalıdır. Tedavi öncesi tam bir rejim ile epidermis dengeli kılınmakta, alt deri daha fazla kollajen oluşturması için uyarılmakta ve melanosit bastırılmaktadır. Amaç hücre fonksiyonunu canlandırmak ve operasyon sonrası deri değişimi riskini azaltmaktadır. Deri gelecek yaralanma için hızı artırılmış bir özdedir.
Peeling Öncesi İlaç Planlama
Virüse karşı koruma ağızla ilgili uçuk geçmişi olup olmadığına bakılarak, seçilmiş hastalara tavsiye edilmektedir. 500 mg valsiklovir, günde 2 kez 1 tablet ya da asiklovir veya eşdeğer dozda, işlemden 3 gün önce başlatılmakta ve soymadan sonra 7 gün devam edilmektedir. Ama ben genelde uçuk geçmişi yoğun olan hastalarda ilaç öneriyorum. Soyma sonrası aşama hayli acılı olmasa da, analjezik ile tedavi edilebilir.
Kimyasal Peeling ile Ciltte Oluşan Değişiklikler
Derin peeling sonrası 2. gün yapılan biyopsiler üst deride doku canlılığını kaybettiğini göstermiştir. Soymanın derinliğine bağlı olarak, bu doku ölmesi kabarcıklı üst deri boyunca uzanabilir. Belirgin bir enflamatuar cevap vardır. Üst deriye zarar veren, orta derinlikte bir soyma, üst deride yeni kolajen bir yapı üretimini geliştirmektedir. Yaralanan bölge foliküler ve ekrin epitelyum kanalından reepitelize olmaya başlamaktadır. Üst deri genelde 7 gün içinde canlanırken, alt deri yenilenmesi daha yavaştır. Yeni kollajen oluşumu 2 hafta içinde başlamaktadır ve 1 yıla kadar devam edebilir. Derin soymadan sonra 6 hafta alan benzer biyopsiler ile 48 saatlik yüzeyel peeling sonrası soyma kıyaslandığında ortaya şu çıkmaktadır ki orta derinlikteki soymalar üst ağsı deride hassas elastik lif ve açıkca tanımlanmış yeni bir elyaf şeklinde kollajen tabakası göstermektedir. Derin soymalar ağsı tabakanın neredeyse tüm kalınlığını oluşturan iz gösterdi. Bu yüzden, daha derin soyma şekilleri alt derinin daha derinine yayılan neokollajen oluşumunu çok daha büyük derecelerde üretmektedir. Neodermis bölgesinde, ince, küçük bir alana yerleştirilmiş kollajen bohçaları ve yoğun ince, elastik lif ağları göstermektedir. Melanosit ince, hatta melanin taneciklerin dağılımını göstermektedir. Ancak, melanin sentezi zayıflatmaktadır ve bu genelde ağırtıcı bir etkiyle sonuçlanabilir.
Peeling Nasıl Yapılır?
Ben genellikle kliniğimizde % 70 glikolik asit, TCA ve spot peeling uygulamaları yapıyorum.
Glikolik asit uygulamaları kolaydır. Ciltte gözle görülür bir iyileşme süreci bırakmaz. Genellikle yüzde problemli alana ya da tüm yüze pamuk bir çubuk ile sürülür. 3-5 dakika beklenir ve tüm yüz yıkanır. Su glikolik asitin nötralizatörü gibi davranır. Peeling sonrası ciltte hafif bir pembelik ve takip eden günlerde fark edilmeyen bir soyulma görülür. Spot peeling uygulaması krem şeklinde peeling ajanı cilde yedirilir. Problemli alanlara daha çok peeling ajanı sürülür. İşlem sonrası peeling uygulanan bölge 4-6 saat süreyle su ile temas ettirilmemelidir. Bu uygulamada da glikolik asit uygulamasına benzer bir iyileşme süreci vardır..
Üst deri soymaları % 20 TCA solüsyonu ile yapılmaktadır, oysa orta derinlikte soymalar daha yoğunlaştırılmış solüsyonlarla yapılabilir. Orta derinlikte soyma için genelde % 30- % 35 solüsyon kullanmaktayım. Daha derin soymalarda % 40- % 45 solüsyon üretilmektedir.% 50’den daha yüksek olan yoğunluklardan kaçınılmaktadır; bu yüksek yoğunlukta üst derinin içine işleme hızlı olmaktadır ve kontrol etmesi zor olabilir.
Tedavi edilecek her bir bölgede TCA solüsyonunu uygulamak için ıslak gazlı bez süngeri kullanılmaktadır. Cildi soyulmuş bölgeye yakın fan tutmak ilgili yanma hissini azaltmaya yardımcı olabilir. Deri tedavi edilirken, donma olarak bilinen beyazlaşmış renk geliştirmektedir. Donmanın oluşumu ve solüsyonun uygulaması arasında bir gecikme vardır. Düzgün bir şekilde önceden tedavi edilen deride, gecikme yaklaşık 60 saniyedir. Bu nedenle, gazlı bezle bir geçişten sonra, bölgeye daha fazla uygulamadan önce donmayı gözlemek için doktor duraklamalıdır. Bu işlem doktor tarafından sabır gerektirmektedir, fakat istenmeyen derin soymaları engellemek için gereklidir. İstenilen derinlikte buzlu yüze ulaşıncaya kadar yüzdeki her bölge dönüşümlü olarak tedavi edilmektedir, sonra dikkat diğer bölgeye çevrilmektedir. Ben ilk daha derin içine işleme gerektiren bölgeleri (örneğin perioral bölge ve alın) ve sonra daha az derin soyulabilecek olan bölgeleri (periorbital bölge gibi) soymayı tercih etmekteyim.
Peeling Sonrası Bakım
İstenilen derinlikte soymaya ulaşılır ulaşılmaz, soyulan bölgeye buz gibi tuzla ıslanmış gazlı bezler yerleştirilmektedir. Bu hasta için yanma hissini dindirmektedir ve daha fazla içeri işlemeyi engellemek için deri yüzeyindeki herhangi bir TCA solüsyonu kalıntısını etkisizleştirmeye yardımcı olmaktadır. Gazlı bezler çabucak ısınmaktadır ve tekrar yerleştirmeli ya da düzenli olarak buz gibi tuzlu solüsyonla ferahlatılmalıdır. Gazlı bezleri çıkarmak doktorun buzlu yüz dokusunun iyileşmesini belirlemesine de fırsat vermektedir. Buzlu yüz çözüldükten sonra, dokudaki serum ve damarlar TCA’yı etkisizleştirdiğinde ve pıhtılaşmış proteinler çözüldüğünde kızarıklık görülmektedir. Buzlu yüzün çözülmesi ve kızarıklığın olması için gereken zaman doğrudan soymanın derinliğiyle ilgilidir; buzlu yüz derin soymalardan ziyade yüzeysel soymalarla daha çabuk çözülmektedir.
Peeling sonrası cildin bol nemlendirilmesi esastır. Ayrıca cildi hafif soyucu ve lekeleri tedavi edici idame kremler kullanılması önerilmelidir.
Peeling Cilt Soyma Sonrası Görünebilecek Komplikasyonlar
Derin peeling uygulamaların-dan sonra hem hiperpigmentasyon hem de hipopigmentasyon oluşabilir. Soyulmuş ciltteki enfeksiyon bakteriyel, virüs veya mantar olabilir. Nadiren hipertrofik skarlaşma gözlenebilir.